Η ΠΡΩΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΡΟΝ

Στις 3 Ιανουαρίου του 1957, ξεκίνησε το «Άστρον» στους Αμπελοκήπους, ένας μεγάλος κινηματογράφος 1360 θέσεων. Παραμονή των εγκαινίων, οι ιδιοκτήτες του, βάζουν στις εφημερίδες μια ευφάνταστη διαφήμιση, προσαρμοσμένη στο Χριστουγεννιάτικο κλίμα. Αξίζει να την αναπαραγάγουμε:

ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΕ ΤΟ ΑΣΤΡΟΝ;
Επί 1956 χρόνια κάθε τέτοια εποχή στον χειμωνιάτικο ουρανό ανάβει ένα άστρο παράξενο, πιο φωτεινό απ΄ τ’ άλλα, πιο λαμπρό, πιο μεγάλο.
… και κάθε χρόνο, οι τρεις μάγοι, ο Γκασπάρ, Ο Βαλτασάρ κι ο Μελχιόρ ξανακαβαλάνε τις καμήλες τους, τις φορτωμένες με σμύρνα, χρυσό και λίβανο και οδεύουν στον δρόμο που τους φέγγει το φωτεινό τους άστρο…
Εφέτος όμως, οι τρεις μάγοι, παραξενεμένοι, είδαν το φωτεινό αστέρι τους νάχη πάρη άλλον δρόμο… Η χρυσή του αχτίδα – σαν ένας μοντέρνος, να πούμε …τροχονόμος – τους έστελνε κάπου μακρυά από τα γνωστά τους λημέρια…
Πειθαρχικοί το ακολούθησαν, μη μπορώντας άλλωστε να κάνουν κι αλλιώς. Σε λίγο οι τρεις μάγοι μ’ έκπληξή τους είδαν ότι τ’ άστρο τους έφερνε σε μια καινούργια «γέννηση» στην γέννηση ενός καινούργιου κινηματογράφου, κάπου εκεί στο τέρμα Αμπελοκήπων…
Ρώτησαν δεξιά αριστερά κι έμαθαν:
Ο νέος αυτός κινηματογράφος ονομάζεται «ΑΣΤΡΟΝ». Ακριβής του διεύθυνσις: Λεωφόρος Κηφισίας 37 – στο τέρμα Αμπελοκήπων. Ένας υπερπολυτελής κινηματογράφος, με όλας τας ανέσεις, με αναπαυτικότατα φωτέιγ, μ’ εγκαταστάσεις Σινεμασκόπ στερεοφωνικού ήχου με αυτόματα μηχανήματα θερμάνσεως και αερισμού. Μια αίθουσα που θα την ζηλέψη και η Ευρώπη.
Τα δώρα τους οι τρεις μάγοι τα άφησαν εκεί και οι θεαταί του νέου αυτού κινηματογράφου όταν θα μπούνε μέσα θα διαπιστώσουν ότι είναι φτιαγμένος με σμύρνα, χρυσόν και λίβανον.
Από αύριον το Άστρον θα προσφερθή στους Αθηναίους για να χαρούν.

Απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο του Νίκου Θεοδοσίου "Οι Παλιοί Κινηματογράφοι της Αθήνας"

ΑΣΤΡΟΝ & ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

Δυστυχώς τα link της εφημερίδας "Ελεύθερος Τύπος", με τις εκτεταμένες αναφορές στο Άστρον, δεν λειτουργούν. Φαίνεται ότι κάποιοι, εκτός από το κλείσιμο της ιστορικής εφημερίδας, αποφάσισαν να εξαφανίσουν και το αρχείο της. Γιατί;
Αξίζει να σημειωθεί, ότι από την πρώτη στιγμή ο "Ελεύθερος Τύπος" και η δημοσιογράφος Στέλλα Χαραμή στήριξαν την προσπάθειά μας. Έτσι για την ιστορία, παραθέτουμε τα σχετικά άρθρα. Αυτά κανείς δεν μπορεί να τα «σβήσει»…

Περισσότερα στο ιστολόγιο των εργαζομένων: http://ergazomenoieleftherostipos.blogspot.com/

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ

Τα αρχιτεκτονικά, ιστορικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του «Άστρον», σε συνδυασμό με τον ορατό κίνδυνο εξαφάνισης ή αλλαγής χρήσης των παραδοσιακών κινηματογραφικών αιθουσών, όχι μόνο συνηγορούν υπέρ της διατήρησης αλλά επιβάλουν, κατά τη γνώμη μας, την άμεση λήψη απόφασης από το Υπουργείο Πολιτισμού για την κήρυξη του «Άστρον» ως διατηρητέου και ως προστατευόμενου «νεώτερου πολιτιστικού αγαθού» σύμφωνα με τον Ν. 3028/2002.
Για τους ίδιους λόγους είναι αναγκαία η λήψη μέτρων για την επαναλειτουργία του με τα χαρακτηριστικά που ιστορικά έχει, δηλαδή ως δημοτική κινηματογραφική αίθουσα και ως χώρος πολιτισμού και κοινωνικών εκδηλώσεων.Με τη δημιουργία ενός πολιτιστικού πόλου στον οποίο, εκτός από το «Άστρον», θα περιλαμβάνεται και ο θερινός κινηματογράφος Ελληνίς που έχει ήδη προ ετών χαρακτηριστεί διατηρητέος και με τη μετατροπή των μεταξύ των δυο κινηματογράφων αδόμητων χώρων σε κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, θα συνδεθούν λειτουργικά οι δυο κινηματογράφοι και θα αναδειχθούν τα πολιτιστικά και ιστορικά χαρακτηριστικά τους.
Με αυτή την πρόταση, εκτός από την προστασία του ιστορικού κινηματογράφου «Άστρον», στοχεύουμε στη διατήρηση και στην αναβάθμιση του ιστορικού πόλου πολιτισμού που συγκροτούν οι δυο κινηματογράφοι «Άστρον» και Ελληνίς. Πρόκειται για έναν πόλο πολιτισμού στην καρδιά της συνοικίας μας που η αναβαθμισμένη λειτουργία του, σε συνδυασμό με τη δημιουργία ανάμεσά τους κοινόχρηστου χώρου πρασίνου, είναι απαραίτητη για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στην ευρύτερη περιοχή που τόσο έχει υποβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια.

Ο ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΣΟΛΩΝ ΚΥΔΩΝΙΑΤΗΣ (1906-2001)

Ο Σόλων Κυδωνιάτης γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1906. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι. Ξεκίνησε την καριέρα τους ως ελεύθερος επαγγελματίας το 1927. Το 1956 εξελέγη στην έδρα της αγροτικής αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ και το 1977 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και πρόεδρός της το 1989. Επίσης διετέλεσε πρόεδρος της διεθνούς επιτροπής της Ουνέσκο για την ανασύσταση της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.

Κύριο αντικείμενο του έργου του ήταν η προστασία του περιβάλλοντος των αστικών κέντρων (ήταν ο πρώτος που έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, το 1920), η διάσωση ελληνικών ιστορικών χώρων καθώς και η αποκατάσταση ιστορικών παραδοσιακών κτιρίων, ενώ υπήρξε ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας. Έχει βάλει την σφραγίδα του σε πολλά από τα κτίρια και τις εκκλησίες της Αθήνας, όπως η Αγία Σοφία Ψυχικού, η Παναγία Παντάνασσα Ραφήνας και η Αγία Ειρήνη στο Πασαλιμάνι. Επίσης το εργοστάσιο της Βιοσώλ, Πειραιώς 254, εκεί όπου σήμερα στεγάζεται το ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, και η αγορά της Χαλκίδας αποτελούν δικά του έργα. Αναστήλωσε την οικία Κλεάνθη (το Παλιό Πανεπιστήμιο) στην Πλάκα και το σπίτι του Κολοκοτρώνη στο Λυκοβίτσι.

Ήταν πολυγραφότατος. Από τα πλέον γνωστά βιβλία του είναι οι «Αγροτικαί κατασκευαί και εγκαταστάσεις», «Αι Αθήναι και η πρωτεύουσα», «Στοιχεία αρχιτεκτονικής», «Η ελληνική αρχιτεκτονική αναγέννηση και η κακοποίησή της» και «Αθήναι, παρελθόν και μέλλον».

"Τα σχέδια του κινηματογράφου Άστρον είναι πράγματι του Σόλωνα Κυδωνιάτη, που τα υπογράφει κιόλας, και περιλαμβάνονται επιπλέον στο αρχείο του. Ένας μεγάλος κινηματογράφος έχει ανάγκη καλά στατικά, και βεβαίως ένα πολιτικό μηχανικό. Αυτός είναι ο Γεώργιος Γκοντζαμάνης, ο οποίος έχει υπογράψει τα στατικά. Στα βασικά σχέδια της άδειας έχουν υπογράψει και οι δύο. Υπάρχουν παραλλαγές στα σχέδια για την όψη και λεπτομέρειες για το φουαγιέ, που δείχνουν ότι έγινε προσεγμένη δουλειά. Το σύνολο αποπνέει έντονα fifties.

Η εμφάνιση του σημερινού κινηματογράφου ανταποκρίνεται μερικώς σε εκείνο που σχεδιάστηκε. Τα σχέδια έχουν περισσότερα διακοσμητικά στοιχεία στην όψη, δείχνουν κάτι πιο επιτηδευμένο από το σημερινό. Δεν θυμάμαι καλά αν είχε χτιστεί έτσι και σε μεταγενέστερη επισκευή το απλοποίησαν, όπως συμβαίνει συχνά, για λόγους κόστους και νέας αισθητικής".

Π. Τουρνικιώτης - Αρχιτέκτονας, Αναπλ. Καθηγητής ΕΜΠ

ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΤΡΟΝ;

Εφέτος έκλεισε και κινδυνεύει να κατεδαφιστεί ένας ακόμη ιστορικός κινηματογράφος των Αμπελοκήπων. Πρόκειται για το Άστρον στη Λ. Κηφισίας 37. Παράπλευρη απώλεια της οικονομικής ύφεσης και της οικιακής ψυχαγωγίας

Το «ΑΣΤΡΟΝ» ήταν ο πρώτος χειμερινός κινηματογράφος των Αμπελοκήπων. Δεν ήταν απλά ένας εμπορικός κινηματογράφος, αλλά ο χώρος που στέγασε παράλληλα πολλές θεατρικές παραστάσεις και άλλες πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις.

Ο κινηματογράφος «ΆΣΤΡΟΝ» άναψε τα φώτα του στις 3 Ιανουαρίου του 1957. Ανήκει στη νέα γενιά κινηματογράφων της μεταπολεμικής Αθήνας και είναι από τους πρώτους που καθιερώνουν την αποκέντρωση της πρώτης προβολής προς τις συνοικίες. Τολμηρός και νεωτεριστικός από κάθε άποψη, αποτελεί έργο του διακεκριμένου αρχιτέκτονα και ακαδημαϊκού Σόλωνα Κυδωνιάτη. Είναι ο πρώτος κινηματογράφος που ανατρέπει τα κατεστημένα και, σε αντίθεση με τους άλλους κινηματογράφους, καθορίζει ακριβότερο εισιτήριο για τον εξώστη και φθηνότερο για την πλατεία. Δικαιολογημένα, γιατί η αρχιτεκτονική του διαμόρφωση ανατρέπει την μέχρι τότε θεώρηση του εξώστη ως «λαϊκού». Μετά την ανακαίνισή του το 1996, διατήρησε τα μοναδικά χαρακτηριστικά του (ευρύχωρη και περίτεχνη αίθουσα προβολής, μεγάλοι χώροι υποδοχής, υπερυψωμένη οθόνη 70 τμ, μεγαλοπρεπής μαρμάρινη σκάλα, ξεχωριστή πρόσοψη κλπ.).

Eίναι αδιανόητο να κατεδαφιστεί αυτός ο ιστορικός χώρος πολιτισμού και αναψυχής της συνοικίας μας, ένας χώρος που αποτελούσε για χρόνια και μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί βασικό παράγοντα κοινωνικής και πολιτιστικής συνεύρεσης και αναβάθμισης της συνοικίας μας και της Αθήνας γενικότερα. Είμαστε κάθετα αντίθετοι και θα αντισταθούμε σε κάθε ενέργεια μετατροπής του «ΑΣΤΡΟΝ» σε ένα ακόμα τσιμεντένιο μεγαθήριο. Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε τη μετατροπή του χώρου σε πολυκατάστημα ή άλλη ανάλογη επιχείρηση, όπως πρόσφατα συνέβη με έναν άλλο ιστορικό κινηματογράφο των Αμπελοκήπων, την «ΠΛΑΖΑ».

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ το «ΑΣΤΡΟΝ» να κηρυχτεί άμεσα διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και να αποτελέσει μέρος ενός δημοτικού πολιτιστικού πυρήνα που θα αναπτυχτεί στο κέντρο της συνοικίας μας, ο οποίος θα περιλαμβάνει το «ΑΣΤΡΟΝ», το γειτονικό θερινό κινηματογράφο «ΕΛΛΗΝΙΣ», μαζί με τους ενδιάμεσους αδόμητους χώρους. Μετά από την τσιμεντοποίηση του κτήματος ΘΩΝ, στη συμβολή Λ. Αλεξάνδρας και Λ. Κηφισίας, και μετά τη μετατροπή του «ΠΛΑΖΑ» σε σούπερ-μάρκετ, πρέπει να σταματήσουμε την παραπέρα τσιμεντοποίηση και εμπορευματοποίηση της περιοχής μας, αλλά και να διασώσουμε τους εναπομείναντες ιστορικούς κινηματογράφους.

Ζητάμε από κάθε ευαισθητοποιημένο πολίτη να συμπαρασταθεί με κάθε τρόπο στην προσπάθεια για τη διάσωση των τελευταίων κινηματογράφων, ξεκινώντας από το «ΑΣΤΡΟΝ».

Απαιτούμε από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) να κηρύξουν άμεσα τον κινηματογράφο «ΑΣΤΡΟΝ» διατηρητέο.
Απαιτούμε από το Δήμο Αθηναίων να πάρει άμεσα θέση και να ενεργήσει προς το Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να κριθεί ως διατηρητέο το «ΑΣΤΡΟΝ» και στη συνέχεια να εξετάσει τις διαδικασίες για τη μετατροπή του σε δημοτικό κινηματογράφο και χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΟΙΚΩΝ
ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΤΡΟΝ